Euskal Herriko hatx-zuloetan barriki egindako ikerketa batek agirian itxi dau Paleolitoko labar-arteak funtzino anitzeko funtzinoa izan eikeala, adierazpen artistiko edo sinboliko soiletik harago. Iñaki Intxaurbe buru dauen ikerketa Euskal Herriko Unibertsidadeko (UPV/EHU) Geologia Sailean ari da doktore tesia egiten, Kantabriako Unibertsidadeagaz alkarlanean, eta teknika konputazinonal aurreratuak eta 3D teknologia erabili dauz ikuspegi barri hori aztertzeko.
Intxaurbek eta bere taldeak hainbat euskal koba sakon aztertu dabez, pinturak eta grabaduak aurrekaririk bako zehaztasunez aztertzeko 3D modelatua erabiliz. Hasierako emoitzek iradokitzen dabenez, arte-adierazpen horreek, tradizinonalki uste zan lez, helburu erritual edo sinbolikoetarako ez ezik, aplikazino praktikoak be izan eikiezan, halan zelan ezagutzen transmisinoa, kobazuloen barruko orientazinoa, edo baita testuinguru sozial eta zeremonialetan be.
Ikerketak desbardintasun nabarmenak erakutsi dauz aztertutako kobazuloen artean, eta iradoki dau labar-artearen funtzinoak aldatu egin zitezkeela kokapenaren eta kultura-testuinguruaren arabera. Aurkikuntza horreek iruli egin daikie historiaurreko artea aztertzeko modua, ez bakarrik Euskal Herrian, baita mundu osoan be.
